Đổi mới sáng tạo - Chìa khóa hiện thực hóa khát vọng hùng cường

GS.TS Nguyễn Thị Lan - Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Đại biểu Quốc hội Thành phố Hà Nội

Đại biểu cho rằng, cả trong thời gian trước mắt và lâu dài, giải pháp Khoa học Công nghệ cần phải được chú trọng, đặc biệt là cần phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, coi đây là giải pháp đột phá, là động lực then chốt cho sự phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững. Chủ trương, chính sách phát triển nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo Quốc gia cũng đã được thể hiện trong Nghị quyết số 52/NQTW của Bộ Chính trị và được cụ thể hóa trong Nghị quyết số 50/NQ-CP của Chính phủ về chương trình hành động thực hiện.

Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đóng vai rất trò quan trọng trong việc nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh cho các sản phẩm hàng hóa của đất nước, kiến tạo quá trình phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Việc hình thành hệ sinh thái này là một quá trình có nhiều điểm đột phá, xương sống là sự phát triển của nền Khoa học và Công nghệ Quốc gia với vai trò dẫn dắt của các trường Đại học và Viện nghiên cứu, gắn bó hữu cơ với hoạt động của doanh nghiệp.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan cũng đã nêu ra những bài học kinh nghiệm thành công về đổi mới sáng tạo của các nước trên thế giới, nơi các trường Đại học đã trở thành hạt nhân thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, như trường Đại học KU Leuven (Bỉ) là trường được xếp hạng đổi mới sáng tạo số 1 Châu Âu, sở hữu hàng trăm sáng chế một năm, tạo ra gần 150 doanh nghiệp khởi nghiệp trong nhà trường trên nhiều lĩnh vực công nghệ, mỗi năm chuyển giao khoảng 2.000 hợp đồng và hình thành quanh trường một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tương tác liên tục và bền vững giữa Nhà trường với thị trường và doanh nghiệp.

Tương tự như vậy, tại Mỹ 29/30 các thành phố công nghệ thông minh hàng đầu được xây dựng xung quanh các trường Đại học. Tại Hà Lan, nơi có nền nông nghiệp hiện đại hàng đâu thế giới thì trường Đại học Wageningen được xem là xương sống, hỗ trợ phát triển các doanh nghiệp và hình thành các khu đổi mới sáng tạo như Food valley và Seed valley tương tự như Silicon valley tại California...

Đối với nước ta, để phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, cần có sự phối hợp đồng bộ và chặt chẽ giữa Chính phủ, cơ sở nghiên cứu và trường Đại học, doanh nghiệp. “Trong đó Chính phủ giữ vai trò hạt nhân kiến tạo và đổi mới, trường Đại học và Viện nghiên cứu có vai trò dẫn dắt, định hướng thông qua các phát kiến về công nghệ nguồn, bài toán lõi để định hướng sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế, doanh nghiệp là khu vực trung tâm đổi mới sáng tạo" - Đại biểu đề xuất.

Để thúc đẩy nhanh quá trình phục hồi sau đại dịch và phát triển nền kinh tế bền vững, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam đề nghị cần tập trung thực hiện các nhóm nhiệm vụ sau:

Thứ nhất: Đánh giá toàn diện và đầy đủ tác động của đại dịch Covid -19 đến các mặt của đời sống kinh tế - xã hội, từ đó Nhà nước có thể huy động nguồn lực phù hợp và kịp thời, hỗ trợ người dân, các tổ chức, các doanh nghiệp khắc phục nhanh và hiệu quả các thiệt hại do dịch bệnh gây ra để sớm chủ động phát triển trong trạng thái bình thường mới;  

Thứ hai: Về chiến lược lâu dài, cùng với các giải pháp về thể chế, nguồn lực, cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, cần chú trọng xây dựng chiến lược, lộ trình, kế hoạch trung hạn và dài hạn để phát triển các hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, đồng thời, ưu tiên nguồn lực, cơ chế chính sách và cơ sở hạ tầng để các hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phát triển thuận lợi và sớm phát huy hiệu quả. Cần quy hoạch lại mạng lưới các trường Đại học, Viện nghiên cứu, trung tâm Khoa học Công nghệ Quốc gia đủ tầm, đủ mạnh để giải quyết các bài toán về công nghệ để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

 Như vậy, chúng ta cần coi phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia là giải pháp đột phá và là động lực phát triến kinh tế - xã hội nhanh và bền vững. Chiến lược phát triển các hệ sinh thái đổi mới sáng tạo lành mạnh và có tính kiến tạo cao chắc chắn sẽ thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong tất cả các lĩnh vực của đất nước, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp - nơi mà chúng ta đang có nhiều lợi thế và dư địa để đổi mới sáng tạo. Đổi mới sáng tạo là chìa khóa để biến Việt Nam khát vọng hùng cường thành một quốc gia khởi nghiệp, có sức cạnh tranh cao trên trường quốc tế.

Bích Phương - https://enternews.vn/