Trăn trở với những điểm nghẽn của ngành nông nghiệp, ĐBQH Nguyễn Thị Lan (Hà Nội) đã kiến nghị hàng loạt giải pháp có tính chiến lược nhằm gia tăng năng lực cạnh tranh cho nông sản Việt Nam. Trong đó, trọng tâm là kiểm soát chất lượng, chuẩn hóa quy hoạch vùng trồng, thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số theo đúng tinh thần các Nghị quyết của Trung ương thời gian qua.

Nhiều giải pháp đột phá nhằm phát triển nông nghiệp

Phát biểu tại phiên thảo luận kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025, ĐBQH Nguyễn Thị Lan đánh giá cao Báo cáo bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 và tình hình thực hiện kế hoạch những tháng đầu năm 2025 của Chính phủ. Theo đó, năm 2024, trong bối cảnh rất nhiều khó khăn, nhờ sự chỉ đạo sâu sát của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đất nước ta đã đạt được nhiều kết quả rất đáng trân trọng, được cử tri, nhân dân cả nước ghi nhận, tin tưởng và cộng đồng quốc tế đánh giá cao, đã tạo đà cải cách, tạo lực, tạo khí thế cho đất nước phát triển.

"Năm 2025 là một năm đặc biệt quan trọng với hàng loạt nghị quyết chiến lược được ban hành như Nghị quyết 57, 59, 66 và 68, thể hiện quyết tâm đổi mới toàn diện của Bộ chính trị, Ban chấp hành Trung ương Đảng để phát triển bền vững. Do vậy, tôi hoàn toàn đồng tình với 11 nhóm giải pháp đã nêu trong báo cáo", ĐBQH Nguyễn Thị Lan nêu rõ.

leftcenterrightdel
ĐBQH Nguyễn Thị Lan phát biểu tại hội trường 

Cũng giống như một số đại biểu đã nêu ý kiến trước đó về lợi thế của ngành kinh tế nông nghiệp và những vấn đề khó khăn trong xuất khẩu, quản lý chất lượng, sản xuất nông nghiệp. Dưới góc nhìn từ một cơ sở đào tạo và cơ quan nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực nông nghiệp, ĐBQH Nguyễn Thị Lan đã phân tích, bàn luận thêm một số giải pháp để góp phần thúc đẩy xuất khẩu nông sản bền vững hơn. Cụ thể, những năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Đặc biệt, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt mức kỷ lục, tăng 18,7% so với năm 2023, xuất siêu 17,9 tỷ USD.

"Tuy nhiên, đi kèm với thành tựu là không ít thách thức, gần đây có một số lô hàng nông sản của một số doanh nghiệp chưa đạt yêu cầu hàng rào kỹ thuật nên không xuất khẩu được. Đây không chỉ là câu chuyện của một vài doanh nghiệp, mà cần nghĩ đến bài toán hệ thống liên quan tới quy hoạch vùng trồng, quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc, thị trường và đặc biệt là năng lực canh tác an toàn của nông dân", ĐBQH Nguyễn Thị Lan nhấn mạnh.

Trước thực tiễn đó, đại biểu đã đề xuất một số giải pháp để góp phần thúc đẩy xuất khẩu nông sản bền vững hơn, như việc cần rà soát đánh giá tổng thể lại các mặt hàng chủ lực có giá trị xuất khẩu cao của ngành nông nghiệp để có bức tranh toàn diện khách quan, nhận diện chính xác những điểm đã và đang triển khai hiệu quả, các vấn đề còn bất cập dẫn đến thị trường xuất khẩu chưa ổn định. Để từ đó đưa ra cách giải bài toán tổng thể đặc biệt chú trọng việc áp dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong từng khâu của toàn chuỗi sản xuất để phát triển và gia tăng giá trị của ngành hàng đó. Đồng thời, cần tăng cường nghiên cứu các hàng rào kỹ thuật của các thị trường xuất khẩu để rà soát điều chỉnh quy định thể chế, quy hoạch vùng nguyên liệu, tổ chức sản xuất, giám sát chất lượng, thương mại, thị trường. Huy động thêm đội ngũ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo tham gia vào các khâu trong chuỗi sản xuất để nâng cao chất lượng và làm gia tăng giá trị sản xuất.

Thúc đẩy phát triển kinh tế xanh, bền vững

Làm rõ hơn một số vấn đề liên quan đến phát triển nông nghiệp bền vững tại nước ta, ĐBQH Nguyễn Thị Lan đã lấy ví dụ cụ thể đối với cây sầu riêng, được coi là cây trồng chiến lược của Việt Nam. Theo đó, trong 6 tháng đầu năm 2024 đã đạt kim ngạch xuất khẩu 1,5 tỷ USD, góp phần rất quan trọng vào tăng trưởng kinh tế và tăng thu nhập cho người dân. Tuy nhiên, sự phát triển sầu riêng còn bộc lộ một số điểm bất cập như quy hoạch có chỗ chưa hợp lý, phát triển nóng, chất lượng sản phẩm có lúc chưa đồng đều, còn tiềm ẩn nguy cơ dư lượng thuốc bảo vệ thực vật hoặc vượt ngưỡng một số chỉ tiêu không cho phép và sự phụ thuộc lớn vào thị trường Trung Quốc. Ngoài ra, việc cấp mã số vùng trồng có lúc còn chậm, liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp đôi khi còn lỏng lẻo, và việc ứng dụng công nghệ trong sản xuất - truy xuất nguồn gốc còn hạn chế. Điều này cũng đã được một số ĐBQH phản ánh trước diễn đàn Quốc hội với góc nhìn từ địa phương.

Để giải quyết căn cơ các vấn đề bất cập trên, ĐBQH Nguyễn Thị Lan cho rằng cần có chương trình nghiên cứu khoa học hết sức bài bản gắn liền với thực tế sản xuất, bao trùm các nội dung như: Đánh giá hiện trạng sản xuất, thương mại, cơ chế chính sách tại các vùng trồng trọng điểm (Tiền Giang, Đắk Lắk, Lâm Đồng, Đồng Nai) để thấy bức tranh tổng thể về cây sầu riêng; nghiên cứu, chọn lọc giống sầu riêng chất lượng phù hợp từng vùng; đánh giá định kỳ và ứng dụng khoa học công nghệ để cải tạo chất lượng đất, nước của vùng trồng sầu riêng; xây dựng và hoàn thiện mô hình canh tác bền vững đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật xuất khẩu...

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề xuất cần nâng cao năng lực giám sát, xét nghiệm phân tích, ứng dụng AI (trí tuệ nhân tạo) để quản lý truy xuất nguồn gốc, cảnh báo sự ô nhiễm, tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, kim loại nặng và chất cấm, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, hợp tác xã canh tác sản xuất đáp tiêu chuẩn xuất khẩu của đa dạng thị trường như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU... Đồng thời, đào tạo cán bộ kỹ thuật, cán bộ quản lý, tập huấn cho người dân, doanh nghiệp, hợp tác xã kiến thức chuyên sâu về cây sầu riêng; đẩy mạnh nghiên cứu chế biến sâu, giảm xuất khẩu thô, để gia tăng giá trị; tăng cường truyền thông và phát triển thương hiệu sầu riêng Việt Nam trên thị trường quốc tế.

"Qua ví dụ về cây sầu riêng, tôi xin kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành khẩn trương triển khai các giải pháp đồng bộ, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để kiểm soát chất lượng các ngành hàng nông sản chủ lực, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu, tạo dựng niềm tin cho nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xanh, bền vững", ĐBQH Nguyễn Thị Lan đề xuất.

 

https://daibieunhandan.vn/