Ngày 12/08/2025, tại Nhà khách Văn phòng Trung ương Đảng, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã phối hợp cùng Khoa Công nghệ thực phẩm (Nhóm Nghiên cứu mạnh Vi sinh vật và An toàn thực phẩm) – Học viện Nông nghiệp Việt Nam tổ chức hội thảo về "Ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao giá trị trong bảo quản sau thu hoạch và chế biến thực phẩm nông lâm thuỷ sản". Sự kiện này nằm trong nỗ lực chung của thành phố nhằm thúc đẩy một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, lấy khoa học công nghệ làm nền tảng.
Phát biểu khai mạc, đại diện lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tháo gỡ các rào cản, thúc đẩy ứng dụng công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh và giá trị của nông sản Thủ đô. Hội thảo là cơ hội để các nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân cùng trao đổi, tìm kiếm giải pháp đồng bộ và hiệu quả.
    |
 |
| Ông Tạ Văn Tường, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phát biểu khai mạc |
Bà Nguyễn Thị Thu Hằng, Trưởng phòng Chất lượng và Phát triển thị trường báo cáo thực trạng về sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản trên địa bàn Hà Nội. Với tổng số 13.739 cơ sở, trong đó hơn 1.700 cơ sở chế biến, 98,5% đều có quy mô vừa và nhỏ. Đây là nguyên nhân khiến nhiều sản phẩm nông sản vẫn còn được tiêu thụ dưới dạng tươi sống, giá trị gia tăng thấp. Tỷ lệ sản phẩm chế biến ăn liền trong hệ thống bán lẻ hiện đại chỉ chiếm 20–25%, và sản phẩm chế biến tại Hà Nội mới đáp ứng được khoảng 20% nhu cầu tiêu thụ - phần lớn còn phải nhập từ các tỉnh khác hoặc nhập khẩu. Bà nhấn mạnh một số thách thức nội tại như: trình độ công nghệ còn hạn chế, năng lực cơ giới hóa và tự động hóa yếu dẫn đến năng suất thấp, chi phí cao; thiếu doanh nghiệp lớn đủ năng lực đầu tư cũng như khó khăn trong tiếp cận đất đai, vốn để mở rộng quy mô sản xuất. Đồng thời cũng đề xuất một số giải pháp trong thời gian tới.
|
 |
| Bà Nguyễn Thị Thu Hằng báo cáo tình hình sản xuất kinh doanh nông lâm thủy sản trên địa bàn Hà Nội |
Trong báo cáo đề dẫn, PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Thủy từ Nhóm nghiên cứu mạnh Vi sinh vật và An toàn thực phẩm, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã giới thiệu vai trò và các mô hình đổi mới sáng tạo, những điển hình đổi mới sáng tạo tiêu biểu và những định hướng và giải pháp thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực bảo quản và chế biến nông lâm thủy sản. Đổi mới sáng tạo không còn là một lựa chọn chiến lược mà đã trở thành điều kiện sống còn của ngành, giúp chuyển đổi từ một nền nông nghiệp dựa vào tài nguyên sang nền nông nghiệp dựa trên tri thức và công nghệ.
Hội thảo tiếp tục với các báo cáo chuyên sâu, đi sâu vào những giải pháp công nghệ cụ thể:
TS. Vũ Thị Kim Oanh (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) đã giới thiệu về công nghệ bao gói trong khí quyển cải biến (MAP), một phương pháp hiệu quả để làm chậm quá trình hô hấp và ức chế vi sinh vật gây hỏng nông sản như các loại rau (ăn lá, ăn quả, ăn củ), nấm ăn, sản phẩm sơ chế cắt sẵn, thịt tươi, thịt chế biến. Mô hình sử dụng MAP đơn lẻ hay kết hợp với các công nghệ như bao bì cảm biến, chất hấp thụ, chỉ thị nhãn thông minh… đã được giới thiệu với các ví dụ minh họa sinh động.
TS. Nguyễn Huy Toán (Công ty Verysell Technologies UK) đã nhấn mạnh vai trò của AI trong việc định hình lại chuỗi cung ứng thực phẩm. AI giúp tự động hóa quá trình kiểm soát chất lượng, phát hiện khiếm khuyết sản phẩm bằng thị giác máy tính với độ chính xác cao hơn so với lao động thủ công. Bên cạnh đó, AI còn có khả năng dự đoán độ tươi, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và nâng cao tính minh bạch của sản phẩm. Công ty cũng sẵn sàng hỗ trợ cung cấp các giải pháp khi các cơ sở, doanh nghiệp có nhu cầu.
Tiềm năng ứng dụng công nghệ nano (nano kim loại Cu, Fe, Co, Ag) đã được TS. Công Hồng Hạnh, Viện Khoa học Vật liệu, Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam trình bày. Kết quả nghiên cứu thực hiện trên nhiều đối tượng đã cho thấy hiệu quả tích cực cho việc xử lý hạt giống, hạn chế dịch bệnh cho cả cây trồng cũng như vật nuôi. Nano bạc cũng cho thấy hiệu quả vượt trội trong việc kháng khuẩn, kháng nấm trên cây gừng và tiêu diệt vi khuẩn trong môi trường nuôi tôm.
Đổi mới sáng tạo trong công nghệ bảo quản và chế biến tổng thể đã được ThS. Nguyễn Mạnh Hiểu (Viện Cơ điện và Công nghệ sau thu hoạch) trình bày, từ thực trạng và thách thức của chuỗi cung ứng nông sản tại Hà Nội, ông đã đề xuất các giải pháp công nghệ như hệ thống kho lạnh thông minh, công nghệ đóng gói MAP, sấy lạnh, và ứng dụng AI/Blockchain để tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Nhiều kết quả vượt trội của chính tác giả khi áp dụng công nghệ đã góp phần đưa nông sản Việt vươn tầm ra thế giới.
|
 |
| Các diễn giả trình bày tại hội thảo |
Sau khi lắng nghe các báo cáo, phần thảo luận đã diễn ra rất sôi nổi, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của các bên liên quan. Đại diện các hợp tác xã, doanh nghiệp và nông dân đã thẳng thắn chia sẻ những khó khăn thực tế khi ứng dụng công nghệ, đặc biệt là về vấn đề vốn, thiếu thông tin và liên kết yếu kém. Các nhà khoa học và cơ quan quản lý đã lắng nghe và đưa ra những giải đáp, kiến nghị thiết thực.
|
 |
| Phiên thảo luận tại hội thảo |
Buổi thảo luận đã cùng nhau khẳng định sự cần thiết phải có một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, với sự gắn kết chặt chẽ giữa Nhà nước, Nhà khoa học, Doanh nghiệp và Nông dân, để biến những ý tưởng đột phá thành hiện thực, nâng cao giá trị và vị thế cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Nhóm NCM Vi sinh vật và ATTP
Khoa Công nghệ thực phẩm