Sáng ngày 27/9/2025, tại hội trường Khoa Công nghệ thực phẩm, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, diễn ra seminar khoa học với chủ đề “Công nghệ hình ảnh tiên tiến trong nghiên cứu khoa học sự sống”. Chương trình do Nhóm nghiên cứu mạnh Vi sinh vật và An toàn thực phẩm tổ chức, với phần trình bày của TS. Ngô Xuân Kiên – Trợ lý giáo sư, Viện Nano-Life Science (NanoLSI), Đại học Kanazawa, Nhật Bản.
Mở đầu chương trình, PGS. TS. Nguyễn Hoàng Anh – Trưởng khoa Công nghệ thực phẩm – đã gửi lời chào mừng nồng nhiệt tới diễn giả và toàn thể người tham dự. Sự hiện diện của đông đảo giảng viên, nghiên cứu viên, học viên và sinh viên đã tạo nên bầu không khí học thuật cởi mở, giàu tính tương tác.
TS. Ngô Xuân Kiên là cựu sinh viên khóa 41 của Khoa Công nghệ thực phẩm, Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Sau khi tốt nghiệp, ông nhận học bổng của Chính phủ Việt Nam để theo học thạc sĩ và tiến sĩ tại Đại học Osaka, Nhật Bản. Hiện nay, ông là Trợ lý giáo sư tại Đại học Kanazawa và là thành viên Hội Lý sinh Việt Nam.
Với gần hai mươi năm nghiên cứu tại Nhật Bản, TS. Kiên đã xây dựng hướng nghiên cứu độc đáo kết hợp hóa sinh, vật lý sinh học và mô phỏng toán học nhằm khám phá cấu trúc, chức năng protein. Ông có nhiều công bố nổi bật về actin, microtubules và các protein vận chuyển, đóng góp quan trọng vào khoa học sự sống hiện đại.
Trong phần trình bày, TS. Kiên tập trung giới thiệu Kính hiển vi lực nguyên tử tốc độ cao - HS-AFM (High-Speed Atomic Force Microscopy) – công nghệ tiên tiến cho phép quan sát trực tiếp phân tử sinh học với độ phân giải nanomet và thời gian thực.
Ông giải thích chi tiết cơ chế hoạt động, ưu – nhược điểm so với các kỹ thuật hiện có, đồng thời minh họa bằng nhiều nghiên cứu thực tiễn. HS-AFM đã được ứng dụng thành công để quan sát sự gắn kết cofilin lên sợi actin cũng như sự tương tác protein–lipid, qua đó mở ra triển vọng lớn trong thiết kế thuốc thế hệ mới.
Phần thảo luận ghi nhận nhiều câu hỏi từ người tham dự, tập trung vào các khía cạnh chuyên sâu như cách thức chuẩn bị mẫu, khả năng chụp một chất cụ thể trong ma trận các chất khác nhau của cùng một thực phẩm… TS. Kiên đã đưa ra giải đáp thấu đáo và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình thực hiện.
Sự kiện không chỉ giúp người tham dự tiếp cận công nghệ hình ảnh tiên tiến bậc trên thế giới, mà còn tạo nền tảng quan trọng cho định hướng phát triển lâu dài. Công nghệ HS-AFM, với khả năng quan sát phân tử sinh học ở cấp độ nanomet, mở ra nhiều tiềm năng ứng dụng to lớn. Trong lĩnh vực vi sinh vật và an toàn thực phẩm, công nghệ này có thể giúp phát hiện cơ chế tương tác của vi sinh vật với vật chủ, từ đó hỗ trợ kiểm soát và phòng ngừa nguy cơ. Ở góc độ sinh học phân tử và y sinh học, HS-AFM mở ra cơ hội nghiên cứu cơ chế bệnh tật và xác định đích tác động trong phát triển thuốc cũng như vaccine.
Nhóm nghiên cứu cùng chuyên gia đã trao đổi các thông tin về hợp tác, thông tin học bổng các khóa tập huấn ngắn hạn cho sinh viên, học viên, giảng viên, tăng cường các nghiên cứu hợp tác quốc tế chuyên sâu để mở rộng mạng lưới khoa học đa ngành, nâng cao vị thế học thuật.
Nhóm NCM Vi sinh vật và An toàn thực phẩm