Nguyễn Vũ Sơn1, Nguyễn Văn Giáp1, Nguyễn Hữu Nam1, Bùi Thị Tố Nga1, Bùi Trần Anh Đào1, Nguyễn Thị Hương Giang1, Nguyễn Thị Lan1, Nguyễn Văn Giáp2
1Khoa Thú y, Học viện Nông nghiệp Việt Nam
2Phòng AHTSO, Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P. Việt Nam
nguyenvuson89@gmail.com/nguyenvuson@vnua.edu.vn
Tính cấp thiết:
Bệnh Derzsy’s (hay còn gọi là bệnh ngắn mỏ vịt) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, có tính lây lan mạnh ở loài thủy cầm do một loại Parvovirus ở thủy cầm (WPV) trong loài Anseriform Dependoparvovirus thuộc họ Parvovirideae gây ra với đặc điểm ngắn mỏ và lùn, chậm phát triển. Những năm qua, bệnh Derzsy’s xuất hiện ở một số tỉnh phía Bắc như Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định, Bắc Ninh, Hải Dương, Quảng Ninh…, gây ảnh hưởng rất lớn đến năng suất và hiệu quả chăn nuôi vịt. Tuy đã có một số nghiên cứu về bệnh do Parvovirus gây ra trên vịt, nhưng các nghiên cứu này chỉ tập trung vào dịch tễ và sinh học phân tử của virus.
Mục đích:
Mô tả triệu chứng lâm sàng, tổn thương đại thể và vi thể của vịt mắc bệnh Derzsy’s.
Xác định thành phần tế bào viêm thâm nhiễm trong tổn thương vi thể của vịt mắc bệnh Derzsy’s.
Làm cơ sở khoa học giúp các bác sỹ thú y hiểu biết về bệnh Derzsy’s trên vịt ở nước ta thời gian qua.
Kết quả chính:
Thông qua theo dõi triệu chứng của 60 con vịt trong độ tuổi từ 2 – 6 tuần tuổi cho thấy các biểu hiện chính của vịt mắc bệnh gồm vịt bị mỏ nhỏ, mỏ ngắn, lưỡi thè ra ngoài (100%). Các vịt mắc bệnh có dấu hiệu còi cọc, yếu ớt (96,67%), tiêu chảy phân loãng (73,33%). Vịt có các triệu chứng về vận động như suy yếu và liệt (66,67%), chân ngắn (65,00%), lệch chân (38,33%). Một số dấu hiệu khác có thể quan sát được là chảy dịch từ mũi (36,57%), xù lông (31,67%). Với 30 con vịt được mổ khám cho thấy cả 30 con đều xác gầy, mỏ ngắn và tích nước xoang bao tim (100%). Các tổn thương đại thể khác có thể quan sát đươc là thô dày ngoại tâm mạc (73,3%), thoái hóa khớp xương (70,0%), phù cơ đùi (60,0%), fibrin bao phủ lưỡi (50,0%), gan sưng phủ màng (43,3%), ruột xuất huyết (40,0%). Kết quả chẩn đoán bệnh lý vi thể xác định các biến đổi thường gặp là hiện tượng sung huyết xảy ra trên nhiều cơ quan với mức độ khác nhau là ở ruột (90%), tim (80%) và cơ đùi (50%). Đặc biệt, tế bào viêm thâm nhiễm rất thường gặp ở ruột non (100%), tim (80%) và lưỡi. Tế bào viêm thâm nhiễm bao gồm nhiều loại như lymphocyte, bạch cầu trung tính, tế bào khổng lồ,… Ngoài ra, hiện tượng thấm dịch phù được quan sát thấy ở tim chiếm tỷ lệ lớn (100%). Lớp màng ngoài bao tim dãn rộng với dịch phù cùng tế bào viêm thâm nhiễm là một đặc điểm tổn thương vi thể điển hình của bệnh.
Kết luận:
Nghiên cứu đã cung cấp các thông tin quan trọng về lâm sàng, tổn thương đại thể, vi thể của vịt mắc bệnh Derzsy’s nuôi tại 3 tỉnh phía Bắc Việt Nam là Bắc Giang, Thái Nguyên và Hưng Yên. Bệnh Derzsy’sxảy ra chủ yếu ở vịt từ 2 – 6 tuần tuổi với các triệu chứng chủ yếu là: còi cọc, mỏ nhỏ và ngắn, lưỡi thè ra ngoài, tiêu chảy phân loãng, chân ngắn và liệt, lông xù, có dịch chảy ra từ mũi… Bệnh tích đại thể chủ yếu của vịt mắc bệnh Derzsy’s là xác gầy, xoang bao tim tích nước, thô dày ngoại tâm mạc, thoái hóa khớp xương, thấm nước phù cơ đùi, tim và gan phủ màng giả, và xuất huyết ruột. Bệnh tích vi thể của bệnh Derzsy’s chủ yếu là sung huyết, hoại tử tế bào, thoái hóa tế bào và thâm nhiễm tế bào viêm ở tim, ruột non, cơ đùi và lưỡi. Thể vùi dạng Cowdry type-A rải rác tìm thấy ở vùng ruột hoại tử.
Hình ảnh minh hoạ
    |
 |
| Triệu chứng lâm sàng đặc trưng của vịt mắc bệnh Derzsy’s là vịt có mỏ nhỏ bé, lưỡi thò ra ngoài |
|
 |
| Tổn thương vi thể ở đường ruột là hiện tượng tế bào viêm thâm nhiễm gây xuất huyết nhẹ và tổn thương lớp biểu mô ruột (20X) Hình nhỏ: Thể vùi dạng Cowdry type-A (đầu mũi tên); (H&E). |
Link bài báo: http://tapchi.vnua.edu.vn/wp-content/uploads/2022/01/tap-chi-so-2.5.pdf