1. Mở đầu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, công nghệ số đang trở thành động lực cốt lõi thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tăng trưởng kinh tế - xã hội. Lĩnh vực tài nguyên và môi trường là một trong những ngành chịu ảnh hưởng sâu sắc từ quá trình chuyển đổi số, đặc biệt trong các hoạt động quản lý, giám sát và khai thác tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường và hướng tới phát triển bền vững.
Sự gia tăng nhanh chóng của các vấn đề môi trường, biến đổi khí hậu và suy giảm tài nguyên đòi hỏi việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong công tác quản lý và ra quyết định phải được xem là xu thế tất yếu. Đồng thời, điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với các cơ sở đào tạo, đặc biệt là các cơ sở đào tạo uy tín, chuyên môn sâu trong việc nâng cao năng lực số cho đội ngũ cán bộ, chuyên gia và người học, nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn trong kỷ nguyên số.
Tại Việt Nam, quá trình đổi mới mô hình quản trị theo hướng chính quyền địa phương hai cấp đã mở ra cơ hội thúc đẩy ứng dụng công nghệ trong quản lý tài nguyên và môi trường, góp phần nâng cao hiệu quả quản trị, sử dụng hợp lý tài nguyên đất đai đáp ứng chiến lược phát triển kinh tế xã hội đất nước. Việc tích hợp công nghệ vào hoạt động đào tạo và nghiên cứu trong lĩnh vực TN&MT, đặc biệt là lĩnh vực đất đai sẽ mang lại hiệu quả không chỉ mang ý nghĩa nâng cao chất lượng nguồn nhân lực mà còn góp phần cho tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
2. Một số ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực Tài nguyên và Môi trường
2.1. Xây dựng cơ sở dữ liệu và hệ thống thông tin tài nguyên môi trường
Cơ sở dữ liệu tài nguyên môi trường là nền tảng quan trọng cho hệ thống quản lý hiện đại - Hệ thống thông tin đất đai hoặc Hệ thống thông tin tài nguyên và môi trường. Hệ thống thông tin địa lý (GIS) là một phần của hệ thống quản lý hiện đại cho phép lưu trữ, phân tích, hiển thị và chia sẻ dữ liệu không gian, trong khi điện toán đám mây (Cloud Computing) và dữ liệu lớn (Big Data) hỗ trợ tích hợp và liên thông dữ liệu đa nguồn, phục vụ quản lý đa ngành. Việc xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu cho hệ thống thông tin tài nguyên môi trường là mục tiêu then chốt mà ngành Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam đang nỗ lực triển khai và hoàn thiện nhằm trợ giúp cho công tác quản lý tài nguyên đất đai nói riêng và công tác quản lý tài nguyên môi trường nói chung trong xu thế chuyển đổi số.
2.2. Ứng dụng công nghệ định vị và viễn thám
Công nghệ GNSS cung cấp dữ liệu chính xác phục vụ đo đạc bản đồ, kiểm kê đất đai, giám sát biến động môi trường. Viễn thám (RS) cung cấp thông tin đa thời gian, đa phổ từ ảnh vệ tinh và UAV, hỗ trợ theo dõi biến động sử dụng đất, biến động lớp phủ mề mặt đất, biến đổi khí hậu, suy thoái đất, xói lở bờ biển... UAV đặc biệt hữu ích trong thành lập mô hình số bề mặt (DSM), mô hình 3D, và bản đồ chuyên đề phục vụ quy hoạch. Đó là những công nghệ và một số ứng dụng chính của công nghệ trong quản lý tài nguyên và môi trường.
2.3. Mô hình hóa và phân tích dữ liệu không gian
Mô hình hóa và phân tích dữ liệu không gian giúp lập bản đồ chuyên đề cho từng vùng, vị trí địa lý hay cụ thể cho 1 địa phương, bản đồ chuyên đề sẽ thể hiện các phương án quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị và nông thôn, dự báo tác động biến đổi khí hậu, nguy cơ xói mòn ngập lụt đến từng địa điểm. Bên cạnh đó, học máy (Machine Learning) và trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng được áp dụng rộng rãi trong đánh giá, phân tích ảnh, dự báo diễn biến về thiên tai…
3. Vai trò của công nghệ trong đào tạo, nghiên cứu tại Khoa Tài nguyên và Môi trường
Trong bối cảnh của sự phát triển công nghệ mạnh mẽ của nước ta thời gian qua, đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia thì đối với đào tạo, nghiên cứu khoa học cũng cũng được thay đổi và đầu tư mạnh mẽ. Tại Khoa Tài nguyên và Môi trường, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ (GNSS, GIS, UAV) trong đào tạo được áp dụng hiệu quả.
Ở bậc đại học, sinh viên các ngành Quản lý đất đai, Quản lý bất động sản, Quản lý tài nguyên và khoa học môi trường, Khoa học đất đều được tiếp cận với các công nghệ số như Hệ thống thông tin địa lý (GIS), Viễn thám (RS), Thiết bị bay không người lái (UAV) và các phần mềm xử lý dữ liệu không gian. Việc tích hợp công nghệ trong chương trình đào tạo giúp người học hình thành tư duy số, năng lực phân tích không gian và khả năng vận dụng công nghệ vào quy hoạch, giám sát và quản lý tài nguyên đất đai một cách hiệu quả.
Ở bậc sau đại học (đào tạo Thạc sĩ, Tiến sĩ), công nghệ được xem là nền tảng của đổi mới sáng tạo và nghiên cứu chuyên sâu. Học viên cao học và nghiên cứu sinh được đào tạo, trao đổi, thảo luận theo các chuyên đề nghiên cứu chuyên sâu về công cụ mô hình hóa tài nguyên, dự báo biến động đất đai, môi trường, phân tích dữ liệu đa nguồn để từ đó công bố kết quả nghiên cứu trên các tạp chí trong nước, quốc tế uy tín. Hoạt động này không chỉ góp phần khẳng định năng lực nghiên cứu của học viên. NCS khi học tại Khoa Tài nguyên và Môi trường, Học viện Nông nghiệp Việt Nam mà còn thúc đẩy trao đổi tham gia vào các nhóm nghiên cứu tại Klhoa để đưa các kết quả nghiên cứu ứng dụng vào thực tiễn sản xuất của ngành.
Bên cạnh đào tạo, Khoa còn đẩy mạnh các nghiên cứu, đề xuất đề tài các cấp (tập trung cấp Bộ, cấp tỉnh) về ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực đất đai, tài nguyên và môi trường. Khoa đang triển khai đề tài phân vùng nguy cơ cháy rừng trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh bằng trí tuệ nhân tạo AI. Thực tế cho thấy, việc ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật và dữ liệu mở đã tạo ra môi trường nghiên cứu liên ngành trong Khoa, giúp cho các nhà khoa học, thầy cô cũng như nghiên cứu sinh và học viên tại Khoa có kiến thức chuyên môn sâu về công nghệ để ứng dụng vào đánh giá và quản lý nguồn tài nguyên, môi trường theo thời gian thực. Đây là cơ sở quan trọng để tạo đội ngũ nhà khoa học có khả năng thích ứng, sáng tạo trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay.
    |
 |
| Hệ thống thông tin đất đai |
4. Kết luận
Công nghệ đóng vai trò then chốt trong quá trình đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho lĩnh vực đất đai, tài nguyên và môi trường. Việc ứng dụng các công nghệ số hiện đại trong quản lý, sử dụng, giám sát và quy hoạch tài nguyên không chỉ đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác quản trị hiện nay mà còn góp phần sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai, giảm thiểu tác động môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Nguồn nhân lực được đào tạo bài bản, có năng lực nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng công nghệ chính là yếu tố quyết định để Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.
Khoa Tài nguyên và Môi trường, Học viện Nông nghiệp Việt Nam hiện đang triển khai 03 chương trình đào tạo trình độ thạc sĩ (Quản lý đất đai, Khoa học môi trường, Khoa học đất) và 02 chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ (Quản lý đất đai, Khoa học môi trường), khẳng định vai trò tiên phong trong đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao tri thức công nghệ phục vụ phát triển bền vững ngành tài nguyên và môi trường.
|
 |
| Hội thảo Quốc tế về Liên kết quản trị rủi ro thiên tai trong lập quy hoạch sử dụng đất (Dự án LIRLAP của Khoa) do KhoaTài nguyên và Môi trường chủ trì tổ chức tại Học viện (3/2025) |
* Khoa Tài nguyên và Môi trường - Học viện Nông nghiệp Việt Nam: Địa chỉ đào tạo uy tín trong lĩnh vực Quản lý đất đai
Trải qua gần 50 năm đào tạo, chuyển giao và nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực Tài nguyên và Môi trường. Khoa Tài nguyên và Môi trường tự hào là cơ sở đào tạo đầu tiên trong cả nước đào Thạc sĩ, tiến sĩ ngành Quản lý đất đai. Nhiều thế hệ sinh viên tài năng của Khoa đã trở thành lãnh đạo tại các cơ quan của Bộ Nông nghiệp và Môi trường; Lãnh đạo UBND tỉnh, thành phố; Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng; Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên; Lãnh đạo các Trường, Viện nghiên cứu và Giám đốc các doanh nghiệp có uy tín trên cả nước.
* Thông tin tuyển sinh
Hình thức tuyển sinh: Xét tuyển hồ sơ.
Thời gian nhận hồ sơ:
+ Đợt 1: Từ ngày 20/01/2025 đến ngày 30/5/2025;
+ Đợt 2: Từ ngày 16/6/2025 đến ngày 31/10/2025
Địa điểm nộp hồ sơ: Ban Quản lý đào tạo, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Đường Ngô Xuân Quảng, xã Gia Lâm, thành phố Hà Nội.
Thông tin chi tiết: https://vnua.edu.vn/thong-bao/tuyen-sinh-dao-tao-trinh-do-thac-si-nam-2025-57260
📌 Liên hệ tư vấn:
Ban Quản lý đào tạo: ThS. Vũ Thị Khánh Toàn - Chuyên viên
ĐT: 0977.311.338, Email: banqldt@vnua.edu.vn.
Khoa Tài nguyên và Môi trường: ThS. Nguyễn Thị Bích Thuận - Trợ lý sau ĐH
ĐT: 0989.255.644, Email: ntbthuan@vnua.edu.vn
Bộ môn Trắc địa Bản đồ
Khoa Tài nguyên và Môi trường, Học viện Nông nghiệp Việt Nam