Hiện nay ứng dụng GIS và Viễn thám đã và đang đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp các giải pháp hiệu quả để giám sát, phân tích, và đưa ra quyết định trong các vấn đề liên quan đến tài nguyên thiên nhiên và môi trường, Bộ môn Hệ thống Thông tin Tài nguyên Môi trường (HTTTTNN) của Học viện Nông nghiệp Việt Nam với nguồn nhân lực gồm 2PGS, 01 TS, 03 ThS, 01 NCS và 01 KS, chuyên đào tạo và nghiên cứu các ứng dụng của Hệ thống Thông tin Địa lý (GIS) và Viễn thám (Remote Sensing) và Hệ thống thông tin đất đai, bất động sản và tài nguyên và môi trường; trong việc quản lý đất đai và bảo vệ tài nguyên môi trường...
1. Hệ thống Thông tin Địa lý (GIS) và ứng dụng trong quản lý tài nguyên môi trường
GIS là một công cụ mạnh mẽ cho phép thu thập, phân tích, quản lý và trình bày các dữ liệu không gian và địa lý. Trong lĩnh vực tài nguyên môi trường, GIS có khả năng hỗ trợ quản lý đất đai, tài nguyên nước, rừng, và các yếu tố môi trường khác thông qua việc tạo ra các bản đồ số, phân tích không gian và dự báo các xu hướng thay đổi.
Một số ứng dụng phổ biến của GIS trong quản lý tài nguyên môi trường bao gồm:
- Quản lý đất đai: GIS giúp phân tích và quản lý các thông tin về sử dụng đất, quy hoạch đất đai, và đánh giá tình trạng đất đai để phục vụ công tác quy hoạch và phát triển bền vững.
- Quản lý tài nguyên nước: GIS hỗ trợ trong việc phân tích mạng lưới sông ngòi, giám sát chất lượng nước và dự báo nguy cơ thiên tai như lũ lụt hoặc hạn hán.
- Quản lý rừng và bảo tồn: GIS cung cấp các công cụ phân tích và mô hình hóa giúp giám sát tài nguyên rừng, từ đó hỗ trợ công tác bảo vệ và phát triển rừng bền vững.
2. Viễn thám và ứng dụng trong quản lý tài nguyên môi trường
Viễn thám là công nghệ thu thập thông tin về trái đất từ xa thông qua các vệ tinh, máy bay hoặc cảm biến trên không. Những dữ liệu viễn thám, như ảnh vệ tinh, có thể cung cấp thông tin chi tiết về các biến động trên bề mặt đất như sự thay đổi về sử dụng đất, các hiện tượng môi trường và các tai biến thiên nhiên.
Các ứng dụng của Viễn thám trong quản lý tài nguyên môi trường bao gồm:
- Giám sát đất đai và sử dụng đất: Các ảnh viễn thám có thể cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình sử dụng đất, biến động trong sử dụng đất theo thời gian và hỗ trợ công tác quy hoạch đô thị và nông thôn.
- Đánh giá biến đổi khí hậu: Viễn thám giúp theo dõi các thay đổi môi trường, khí hậu, và các yếu tố tác động như sự tan chảy của băng, mức độ đô thị hóa và thay đổi trong hệ sinh thái.
- Quản lý thiên tai: Viễn thám cung cấp thông tin về các sự kiện thiên tai như bão, lũ lụt và cháy rừng, hỗ trợ công tác dự báo và cảnh báo sớm.
3. Các môn học và chương trình đào tạo tại Bộ môn Hệ thống Thông tin Tài nguyên Môi trường
Bộ môn Hệ thống Thông tin Tài nguyên Môi trường - khoa Tài nguyên và Môi trường tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam giảng dạy các môn học chuyên sâu về GIS và Viễn thám, bao gồm:
- Hệ thống thông tin địa lý: Sinh viên được đào tạo về cách sử dụng phần mềm GIS để phân tích, quản lý và trực quan hóa dữ liệu địa lý phục vụ cho các ngành tài nguyên và môi trường.
- Hệ thống thông tin tài nguyên môi trường: Cung cấp kiến thức về cách xây dựng và vận hành các hệ thống thông tin để theo dõi, quản lý tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường.
- Viễn thám: Giới thiệu về công nghệ viễn thám, cách thức thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu viễn thám phục vụ cho công tác quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.
- Hệ thống thông tin đất đai và bất động sản: Giúp sinh viên nắm bắt được các ứng dụng GIS trong việc quản lý thông tin đất đai, bất động sản và các giao dịch liên quan.
    |
 |
| Hội thảo ứng dụng GIS toàn quốc năm 2023 được tổ chức tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam |
- Ứng dụng GIS trong quản lý đất đai: Các kỹ năng về sử dụng GIS để quản lý, quy hoạch và phát triển đất đai một cách bền vững.
- Ứng dụng Viễn thám trong quản lý đất đai: Học viên được trang bị kiến thức và kỹ năng sử dụng dữ liệu viễn thám để phân tích tình trạng đất đai, đưa ra các quyết định quản lý đất đai hiệu quả.
GIS và Viễn thám là hai công nghệ quan trọng trong việc quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Thông qua việc áp dụng những công nghệ này, Bộ môn Hệ thống Thông tin Tài nguyên Môi trường – Khoa Tài nguyên và Môi trường của Học viện Nông nghiệp Việt Nam không chỉ cung cấp kiến thức chuyên sâu cho sinh viên mà còn đóng góp vào các giải pháp bền vững cho việc quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.
BỘ MÔN HỆ THỐNG THÔNG TIN TÀI NGUYÊN MÔI TRƯỜNG