Ngày 1/5 hàng năm là ngày người lao động trên toàn thế giới lại cùng nhau kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động. Nhân dịp này, hãy cùng điểm lại lịch sử và ý nghĩa của ngày lễ quan trọng này, đồng thời cùng thực hiện thông điệp dịp nghỉ lễ dài ngày trong tình hình mới – đại dịch Covid-19.
Ngay sau khi thành lập Quốc tế I năm 1864, Các Mác coi việc rút ngắn thời gian lao động là nhiệm vụ đấu tranh của giai cấp vô sản. Tại Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế Cộng sản I họp tại Genève (Thụy Sĩ) tháng 9/1866, việc đấu tranh cho ngày làm việc 8 giờ được coi là quan trọng. Khẩu hiệu ngày làm 8 giờ sớm xuất hiện tại một số nơi của nước Anh, nước có nền công nghiệp phát triển sớm nhất trên thế giới. Yêu sách này dần lan sang các nước khác.
Do sự kiện giới công nhân viên chức Anh di cư sang Mỹ, phong trào đòi làm việc 8 giờ phát triển mạnh ở nước Mỹ từ năm 1827, đi đôi với nó là sự nảy nở và phát triển phong trào Công đoàn. Năm 1868, giới cầm quyền Mỹ buộc phải thông qua đạo luật ấn định ngày làm 8 giờ trong các cơ quan, xí nghiệp thuộc Chính phủ. Tuy nhiên, các xí nghiệp tư nhân vẫn giữ ngày làm việc từ 11 đến 12 giờ. Năm 1884, tại thành phố công nghiệp lớn Chicago, Đại hội Liên đoàn Lao động Mỹ thông qua nghị quyết nêu rõ: "...Từ ngày 010/5/1886, ngày lao động của tất cả các công nhân sẽ là 8 giờ". Sở dĩ ngày 1/5 được chọn bởi đây là ngày bắt đầu một năm kế toán tại hầu hết các nhà máy, xí nghiệp ở Mỹ. Vào ngày này, hợp đồng mới giữa thợ và chủ sẽ được ký. Giới chủ tư bản có thể biết trước quyết định của công nhân mà không kiếm cớ chối từ.
Ngày 01/05/1886, do yêu cầu của công nhân không được đáp ứng một cách đầy đủ, giới công nhân trên toàn nước Mỹ đã tham gia bãi công nhằm gây áp lực buộc giới chủ thực hiện yêu sách của mình. Đầu tiên là cuộc bãi công tại thành phố Chicago. Khoảng 40 nghìn người không đến nhà máy. Họ tổ chức mit-tinh, biểu tình trên thành phố với biểu ngữ “Từ hôm nay không người thợ nào làm việc quá 8 giờ một ngày! Phải thực hiện 8 giờ làm việc, 8 giờ nghỉ ngơi, 8 giờ vui chơi!”. Cuộc đấu tranh lôi cuốn ngày càng đông người tham gia. Cũng ngày hôm đó, tại các trung tâm công nghiệp khác trên nước Mỹ đã nổ ra 5.000 cuộc bãi công với 340 nghìn công nhân tham gia. Ở Washington, New York, Baltimore, Boston... hơn 125.000 công nhân giành được quyền ngày chỉ làm 8 giờ.
Những cuộc biểu tình tại Chicago diễn ra ngày càng quyết liệt. Giới chủ đuổi những công nhân bãi công, thuê người làm ở các thành phố khác, thuê bọn khiêu khích và cảnh sát đàn áp, phá hoại cuộc đấu tranh của công nhân. Các xung đột xảy ra dữ dội khiến hàng trăm công nhân chết và bị thương, nhiều thủ lĩnh công đoàn bị bắt... Báo cáo của Liên đoàn Lao động Mỹ xác nhận: "Chưa bao giờ trong lịch sử nước Mỹ lại có một cuộc nổi dậy mạnh mẽ, toàn diện trong quần chúng công nghiệp đến như vậy".
Ngày 20/06/1889, ba năm sau "thảm kịch" tại thành phố Chicago, Quốc tế cộng sản lần II nhóm họp tại Paris (Pháp). Dưới sự lãnh đạo của Frederic Engels, Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế Cộng sản II đã quyết định lấy ngày 1/5 hàng năm làm ngày biểu dương lực lượng và đấu tranh chung của tầng lớp vô sản các nước.
Từ đó, ngày 1/5 trở thành Ngày Quốc tế Lao động, ngày đấu tranh của giai cấp công nhân, ngày nghỉ ngơi và biểu dương lực lượng, ngày hội của công nhân và nhân dân lao động toàn thế giới.
Năm 1920, được sự phê chuẩn của Lênin, Liên Xô (cũ) là nước đầu tiên cho người dân nghỉ làm ngày Quốc tế Lao động 1/5. Sáng kiến này dần dần được nhiều nước khác trên thế giới tán thành.
    |
 |
| Công nhân Việt Nam biểu thị sức mạnh giai cấp |
Tại Việt Nam, sau khi Đảng Cộng sản Đông Dương ra đời (1930), giai cấp công nhân đã lấy ngày l/5 hàng năm làm ngày đỉnh cao của phong trào đấu tranh chống thực dân, đế quốc, giành độc lập - tự do - dân chủ, giành những quyền lợi kinh tế - xã hội. Trong thời kỳ trước Cách mạng tháng Tám, việc kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động 1/5 phần nhiều phải tổ chức bí mật bằng hình thức treo cờ, rải truyền đơn. Năm 1936, do thắng lợi của Mặt trận bình dân Pháp và Mặt trận dân chủ Đông Dương, ngày Quốc tế Lao động lần đầu tiên được tổ chức công khai tại Hà Nội, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Đặc biệt, ngày 01/05/1938, một cuộc biểu tình lớn gồm hàng chục ngàn người đã diễn ra ở khu Đấu xảo Hà Nội với sự tham gia của 25 ngành, giới: thợ hoả xa, thợ in, nông dân, phụ nữ, người cao tuổi, nhà văn, nhà báo... Đây là cuộc mít tinh lớn nhất trong thời kỳ vận động dân chủ (1936 - 1939), một cuộc biểu dương sức mạnh đoàn kết của nhân dân lao động do Đảng lãnh đạo. Nó đánh dấu một bước trưởng thành vượt bậc về nghệ thuật tổ chức và lãnh đạo của Đảng ta.
Nhân dịp đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc lời kêu gọi: “Cùng đồng bào toàn quốc! Cùng anh chị em lao động! Ngày 1 tháng 5 là một ngày Tết chung cho tất cả các nước trên thế giới. Đó là một ý nghĩa đoàn kết rất sâu xa. Ở nước ta, lần này là lần đầu tiên đồng bào ta, anh chị em lao động ta được tự do đón tiếp ngày 1 tháng 5. Vậy nên nó có ý nghĩa đặc biệt sâu xa hơn nữa. Đối với chúng ta nó là một ngày để cho thế giới biết rằng: Ngày này chẳng những là ngày Tết lao động, mà còn là ngày nhân dân đoàn kết. Đoàn kết để giữ vững tự do dân chủ. Đoàn kết để kiến thiết nước nhà. Đoàn kết để xây dựng một đời sống mới”.
Ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, nước nhà được độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 22c NV/CC ngày 18/02/1946 về những ngày nghỉ Tết, lễ kỷ niệm lịch sử và lễ tôn giáo, trong đó công bố: Ngày 1/5 là một trong những ngày lễ chính thức của Việt Nam. Ngày 29/04/1946, Hồ Chủ tịch đã ký Sắc lệnh số 56 quy định công nhân lao động được hưởng lương ngày nghỉ lễ Quốc tế Lao động 1/5.
Ngày 01/05/1946, lần đầu tiên trong lịch sử nước ta, ngày Quốc tế Lao động được tổ chức kỷ niệm mít tinh trọng thể tại Thủ đô Hà Nội với sự tham dự của 20 vạn nhân dân lao động.
Ngày nay, ngày Quốc tế Lao động đã trở thành ngày hội lớn của giai cấp công nhân và nhân dân lao động Việt Nam. Từ năm 1976 trở lại đây, ngày lễ trọng đại 1/5 cùng dịp với ngày Lễ chiến thắng 30/4 nên trở thành dịp đại lễ của toàn dân tộc, lễ hội được tổ chức tưng bừng trên toàn đất nước Việt Nam.
Nghỉ lễ an toàn – Phòng chống đại dịch
Năm nay, dịp lễ Quốc tế Lao động 1/5 cùng dịp với ngày Lễ Chiến thắng 30/4 người lao động Việt Nam được nghỉ lễ dài 4 ngày liên tiếp. Dịp lễ này diễn ra tại thời điểm dịch bệnh Covid-19 trên thế giới đang diễn biến phức tạp, số lượng ca mắc mới và tử vong vẫn tăng ở nhiều nước, đặc biệt ở một số nước láng giềng có chung đường biên giới với Việt Nam. Trong nước, tuy đã đựơc kiểm soát tốt, song nguy cơ dịch bệnh bùng phát trở lại luôn thường trực, nhất là từ nguồn nhập cảnh trái phép. Nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe cho cán bộ viên chức, người lao động và người học trong dịp nghỉ lễ, Ban chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 của Học viện đã ra thông báo số 724/TB-HVN-YT, ngày 27/04/2021 về Tăng cường thực hiện phòng, chống dịch bệnh Covid-19.
Theo đó, cán bộ viên chức, người lao động và người học cần thường xuyên cập nhật tình hình dịch Covid-19, tuyệt đối không chủ quan với dịch bệnh, nâng cao trách nhiệm trong thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch theo hướng dẫn của Bộ y tế. Hạn chế đến nơi công cộng, tụ tập đông người khi không cần thiết. Thực hiện nghiêm túc thông điệp 5K của Bộ Y tế:
K1 – Khẩu trang: Bắt buộc phải đeo khẩu trang tại nơi công cộng, tại các sự kiện có tập trung đông người, trên các phương tiện giao thông công cộng.
K2 – Khử khuẩn: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay. Tăng cường công tác vệ sinh, khử khuẩn khuôn viên Học viện, phòng học, phòng thực hành, phòng thí nghiệm. Vệ sinh các bề mặt/vật dụng thường xuyên tiếp xúc (tay nắm cửa, điện thaoij, máy tính bảng, mặt bàn, ghế…). Giữ vệ sinh, lau rửa và để nhà cửa thông thoáng.
K3 – Khoảng cách: Giữ khoảng cách khi tiếp xúc với người khác.
K4 – Không tụ tập đông người,
K5 – Khai báo y tế: Thực hiện khai báo y tế trên App NCOVI; cài đặt ứng dụng BlueZone tại địa chỉ http://www.bluezone.gov.vn để được cảnh báo nguy cơ lây nhiễm Covid-19.
Để bảo vệ sức khỏa cho bản thân, gia đình và cộng đồng, để dịp nghỉ lễ được an toàn, mỗi CBVC, người lao động, người học thực hiện tốt các biện pháp phòng chống dịch. Khi có dấu hiệu sốt, ho, khó thở,… , đặc biệt là các trường hợp có liên quan bệnh nhân Covid-19 cần liên hệ ngay đến Thường trực Ban chỉ đạo Phòng, chống dịch của Học viện theo số điện thoại 024.62617681; 0985.570558 hoặc cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và hỗ trợ y tế kịp thời.
Ban CTCT&CTSV