Lấy ví dụ từ những thách thức của ngành hàng sầu riêng, GS.TS Nguyễn Thị Lan cho rằng, để xuất khẩu nông sản bền vững, Việt Nam cần một cách tiếp cận hệ thống, giải quyết căn cơ các vấn đề từ quy hoạch vùng trồng, kiểm soát chất lượng đến xây dựng thương hiệu.
Chiều 17/6, Quốc hội tiếp tục thảo luận thảo luận ở hội trường về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024 và nhiều nội dung quan trọng khác.
Đánh giá cao những thành tựu của ngành nông nghiệp, đặc biệt là kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt mức kỷ lục, GS.TS Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam (Đoàn đại biểu Quốc hội TP.Hà Nội) cũng chỉ ra những thách thức không nhỏ.
    |
 |
| GS.TS Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Ảnh: Media Quốc hội |
Bà Lan cho rằng, việc một số lô hàng nông sản chưa đáp ứng được hàng rào kỹ thuật của các thị trường nhập khẩu không chỉ là câu chuyện của một vài doanh nghiệp mà là "bài toán hệ thống".
Để làm rõ vấn đề này, đại biểu đã đi sâu phân tích câu chuyện của cây sầu riêng, loại cây trồng chiến lược với kim ngạch xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2024 đạt 1,5 tỷ USD.
Theo bà, sự phát triển của sầu riêng vẫn còn bộc lộ nhiều bất cập như quy hoạch có chỗ chưa hợp lý, phát triển nóng, chất lượng sản phẩm có lúc chưa đồng đều. Nguy hiểm hơn là còn tiềm ẩn nguy cơ về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, phụ thuộc lớn vào thị trường Trung Quốc, trong khi việc cấp mã số vùng trồng còn chậm, liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp còn lỏng lẻo.
“Những vấn đề này cần được giải quyết căn cơ bằng một chương trình nghiên cứu khoa học hết sức bài bản, gắn liền với thực tế sản xuất”, đại biểu đề xuất.
|
 |
| Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng trong 4 tháng đầu năm 2025 đạt 183 triệu USD. Ảnh: TTXVN |
Cụ thể, bà Nguyễn Thị Lan kiến nghị cần triển khai một chương trình tổng thể cho cây sầu riêng và các nông sản chủ lực khác, bao gồm:
Đánh giá lại toàn diện hiện trạng sản xuất, thương mại, cơ chế chính sách tại các vùng trồng trọng điểm để có bức tranh khách quan.
Nghiên cứu chọn lọc giống chất lượng, cải tạo chất lượng đất, nước và xây dựng mô hình canh tác bền vững, đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật xuất khẩu.
Nâng cao năng lực giám sát, xét nghiệm, phân tích, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để quản lý truy xuất nguồn gốc, cảnh báo sớm các nguy cơ về an toàn thực phẩm.
Đào tạo cán bộ kỹ thuật, cán bộ quản lý chuyên sâu, tập huấn cho người dân, doanh nghiệp về các kiến thức canh tác hiện đại.
Đẩy mạnh nghiên cứu chế biến sâu để giảm xuất khẩu thô, gia tăng giá trị và tăng cường truyền thông, phát triển thương hiệu sầu riêng Việt Nam trên thị trường quốc tế.
“Qua ví dụ về cây sầu riêng, tôi xin kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành khẩn trương triển khai các giải pháp đồng bộ, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để kiểm soát chất lượng các ngành hàng nông sản chủ lực, tạo dựng niềm tin cho nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế, góp phần phát triển kinh tế xanh và bền vững”, đại biểu Nguyễn Thị Lan nhấn mạnh.
Đẩy mạnh xuất khẩu nông sản theo đường chính ngạch với Trung Quốc
Phát biểu làm rõ ý kiến đại biểu sau đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, xuất khẩu của nhóm hàng nông, thủy sản đang có những tín hiệu rất tích cực. "Theo số liệu của Hải quan, xuất khẩu nhóm hàng này trong 4 tháng đầu năm nay đạt 13,72 tỷ USD, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm trước," Bộ trưởng thông tin.
Để duy trì và thúc đẩy đà tăng trưởng ấn tượng này, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, Bộ Công Thương đã và đang tập trung vào một loạt giải pháp đồng bộ, hướng tới cả thị trường quốc tế và nội địa. Trọng tâm hàng đầu là tiếp tục đàm phán để tháo gỡ các hàng rào kỹ thuật phi thuế quan, mở rộng cánh cửa vào các thị trường khó tính nhưng đầy tiềm năng như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, Canada, Hàn Quốc, Úc.
Song song đó, hoạt động xúc tiến thương mại sẽ được đẩy mạnh tại các thị trường tiềm năng khác như Anh, Pháp, Hà Lan và các nước Tây Á. Đối với thị trường láng giềng quan trọng là Trung Quốc, Bộ kiên trì định hướng đẩy mạnh xuất khẩu theo đường chính ngạch để đảm bảo tính bền vững. Đồng thời, Bộ sẽ tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng tối đa lợi thế từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết để gia tăng sức cạnh tranh cho hàng hóa.
Về mặt chiến lược, Bộ trưởng cho biết ngành sẽ nâng cao chất lượng công tác dự báo, cập nhật liên tục thông tin về chiến lược sản xuất và xu hướng của các thị trường chính, giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong kế hoạch kinh doanh. Đặc biệt, Bộ Công thương sẽ tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam", nhằm khai thác hiệu quả thị trường nội địa với quy mô gần 100 triệu dân, giảm sự phụ thuộc vào thị trường bên ngoài.
https://danviet.vn/