Chuyển tải thông điệp an toàn thực phẩm tới công chúng thông qua tăng cường hợp tác giữa nghiên cứu và báo chí – trường hợp thực phẩm có nguồn gốc động vật

Cập nhật lúc 14:19, Thứ năm, 09/06/2022 (GMT+7)

Kích cỡ font chữ

Nghiên cứu từ Dự án An toàn thịt lợn SafePORK (ACI/027) do Viện Nghiên cứu Chăn nuôi Quốc tế (ILRI), Học viện Nông nghiệp Việt Nam (VNUA), Trường Đại học Y tế Công cộng và Viện Chăn nuôi đồng triển khai cho thấy các công cụ truyền thông của các cơ quan chức năng và các nhà nghiên cứu thường dùng (như các cuộc họp, thảo luận) chưa tương thích với những kênh truyền thông mà công chúng ưa chuộng (như Ti vi, đài truyền thanh, mạng xã hội, báo in, báo mạng), trong khi đây là những kênh đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển tải các thông điệp an toàn thực phẩm rộng rãi tới công chúng, trong đó có người tiêu dùng.

Hưởng ứng ngày An toàn thực phẩm thế giới (07/06/2022), Viện Chăn nuôi Quốc tế phối hợp với Trường Đại học Y tế Công cộng, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức tọa đàm “Chuyển tải thông điệp an toàn thực phẩm tới công chúng thông qua tăng cường hợp tác giữa nghiên cứu và báo chí –trường hợp thực phẩm có nguồn gốc động vật” tại Hà Nội.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại buổi tọa đàm (Ảnh: Trần Hải – Hội nhà báo)

Tới dự với buổi tọa đàm báo chí, PGS.TS. Nguyễn Thị Dương Nga, đại diện cho nhóm nghiên cứu của Bộ môn Phân tích định lương (thuộc nhóm nghiên cứu mạnh Liên kết Kinh tế và Phát triển thị trường) Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã trình bày các kết quả nghiên cứu về chuỗi giá trị thịt lợn nông hộ ở Việt Nam.

PGS.TS. Nguyễn Thị Dương Nga trình bày kết quả tại hội thảo (Ảnh: VNUA)

Dựa trên 553 quan sát các chuỗi giá trị thịt lợn tại các tỉnh phía Bắc, PGS.TS. Nguyễn Thị Dương Nga chỉ rõ: 92% số người được hỏi tin rằng thịt lợn không an toàn có thể phát hiện qua quan sát bằng mắt thường; thậm chí 41% số người được hỏi cho rằng thịt lợn được nấu kỹ sẽ an toàn. Không chỉ vậy, 37% số người được hỏi cho rằng trách nhiệm đảm bảo an toàn thực phẩm là của Chính phủ. Ngoài ra, 10% số người trong khảo sát vẫn sử dụng chung thớt cho tất cả các loại thực phẩm. Đây đều là những nguy cơ dẫn đến mất vệ sinh, an toàn thực phẩm. Nhiều người có thể không biết, rằng vi sinh vật chết song độc tố vẫn tồn tại, ảnh hưởng đến sức khỏe con người, ngay cả khi được nấu sôi.

Những điều gây mất an toàn thực phẩm (kết quả nghiên cứu của nhóm nghiên cứu PGS.TS. Nguyễn Thị Dương Nga, VNUA)

Bên cạnh nguy cơ, nhóm nghiên cứu của Học viện Nông nghiệp Việt Nam (VNUA) cũng nêu bật cơ hội của truyền thông, báo chí trong việc nâng cao nhận thức cho người dân. Cụ thể, niềm tin của người dân về an toàn thực phẩm với kênh tivi, truyền thanh, báo chí lên tới 7,9/10 điểm - đứng cao nhất. Xếp sau lần lượt là người tiêu dùng khác (7,4 điểm); siêu thị (6,9 điểm); chính quyền địa phương (6,8 điểm). Trong khảo sát này, niềm tin từ nhóm người bán lẻ ở chợ, người chăn nuôi, người giết mổ đứng thấp hơn, xếp sau cả niềm tin về mạng xã hội. Rõ ràng người dân đã có sự thay đổi về nhận thức an toàn thực phẩm. Vấn đề là chúng ta cần có cách truyền thông đúng đắn về vệ sinh ở khâu chế biến, bán lẻ bởi không dễ thay đổi quan điểm của người tiêu dùng, cũng như thái độ và hành vi liên quan.

Niềm tin của người tiêu dùng đối với các tác nhân khác về an toàn thực phẩm đối với thịt lợn (kết quả nghiên cứu của nhóm nghiên cứu PGS.TS. Nguyễn Thị Dương Nga, VNUA)

Tại buổi tọa đàm, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng công chúng có nhu cầu cao đối với thông tin về an toàn thực phẩm, cách thức để lựa chọn thực phẩm an toàn. Tuy nhiên, thông tin hiện nay thường tập trung theo hướng phản ánh các thông điệp mang tính tiêu cực, thay vì đưa ra những bằng chứng khoa học giúp người tiêu dùng bảo vệ bản thân và gia đình phòng tránh những thực phẩm không an toàn. Do vậy, cần có giải pháp kết nối nhà nghiên cứu và các cơ quan truyền thông, báo chí, nhằm hỗ trợ và thúc đẩy công tác truyền thông nguy cơ an toàn thực phẩm hiệu quả hơn, đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng. Cần nâng cao tính định hướng khoa học và có trách nhiệm trong hoạt động truyền thông về an toàn thực phẩm. Quá trình truyền thông, báo chí phải lắng nghe phản hồi, điều chỉnh kịp thời để định hướng truyền thông mới đem lại hiệu quả tốt nhất.