Nhân nhanh in vitro cây trầu bà cánh phượng

\r\n Ngày nay cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội, nhu cầu sử dụng cây cảnh của ngày càng tăng nhanh. Cây trầu bà cánh phượng là một trong những loài cây đang rất được ưa chuộng trên thị trường cây cảnh. Cây có tán lá xanh tươi, bình gian và công sức, đồng thời cây giống dễ bị nhiễm bệnh. Việc cung ứng cây giống cho thị trường còn thiếu chủ động, chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng nhanh của thị trường. Do đó việc tìm ra phương thức nhân giống mới nhằm sản xuất được lượng cây giống lớn trong thời gian ngắn là rất cần thiết. Nhóm nghiên cứu khoa Công nghệ sinh học đã nghiên cứu nhân in vitro cây trầu bà cánh phượng nhằm góp phần xây dựng quy trình nhân giống loại cây này với hệ số nhân giống cao, chất lượng cây giống tốt, làm cơ sở cho việc cung cấp cây giống cho thị trường cây cảnh ở Việt Nam.

\r\n Vật liệu nghiên cứu là cây trầu bà cánh phượng (philodendron xanadu) được cung cấp bởi Công ty cổ phần Kiến trúc cảnh quan sinh thái Tùng Lâm. Chồi đỉnh cây khỏe được lấy từ cây mẹ sạch bệnh, đang sinh trưởng và phát triển được rửa sạch đất, sau đó tách bỏ hết lá để lấy phần chồi đỉnh sinh trưởng. Chồi được ngâm trong xà phòng 20 phút, sau đó rửa lại bằng nước sạch dưới vòi nước và đưa vào buồng cấy vô trùng. Mẫu cấy sau xử lý tiếp tục được ngâm trong cồn 70 độ trong vòng 30 giây sau đó tiến hành khử trùng với HgCl2 0,1% có nhỏ thêm 3 giọt Tween 20 trong 10 phút, rửa mẫu bằng nước cất vô trùng 5 lần rồi đưa vào môi trường nuôi cấy.

\r\n Mẫu cấy sau khi khử trùng được cấy vào môi trường nền MS bổ sung BA với nồng độ từ  0,5 mg/l hoặc KI với nồng độ từ 0-2 mg/l để phát sinh tạo chồi, cụm chồi. Chồi tái sinh từ mẫu cây có chiều cao 1-1,5cm và 3-4 lá được sử dụng cho thí nghiệm nhân nhanh in vitro. Các chồi được cấy chuyển sang môi trường mới 4 tuần 1 lần.

\r\n Các chồi có chiều cao 2,5-3cm sinh trưởng và phát triển bình thường được cấy chuyển sang môi trường MS có bổ sung α- NAA hoặc than hoạt tính để kích thích tạo rễ. Trong quá trình nuôi cấy trong môi trường MS cần bổ sung 3% sucrose và các chất điều tiết sinh trưởng ở nồng độ khác nhau tùy theo thí nghiệm, pH môi trường 5,7. Điều kiện nuôi cấy là ở nhiệt độ 22- 25oC, cường độ ánh sáng 2000Lux; thời gian chiếu sáng 16 giờ sáng/8 giờ tối.

\r\n

\r\n Các thí nghiệm đã cho thấy môi trường tối ưu cho sự phát sinh tạo chồi ban đầu là MS+ 4 mg/l BA + 30g/k đường  + 6,5 g/k agar với hệ số nhân chồi là 5,01 sau 4 tuần nuôi cấy với chiều cao trung bình là 0,95cm và số lá/ chồi trung bình  là 3,29 lá.

\r\n Môi trường có bổ sung than hoạt tính ở nồng độ 1 g/l là môi trường tốt nhất cho sự ra rễ với tỷ lệ ra rễ là 100%, số rễ trung bình đạt 9,22 rễ, chiều dài rễ 6,77cm.

\r\n Các nhà khoa học đã thử nghiệm trên nhiều môi trường khác nhau và kết luận là giá thể thích hợp nhất để thích nghi cây trong vườn ươm là giá thể xơ dừa, trấu hun với tỉ lệ 1:1 cho 100% cây sống sót và chất lượng cây tốt sau 4 tuần.

\r\n Nuôi cấy in vitro là một phương pháp tiên tiến đã được ứng dụng thành công trên thế giới và Việt Nam đem lại hiệu quả kinh tế cao cho hàng loạt cây trồng khác nhau.