Hàng năm trên thế giới phát thải ra khoảng 750 triệu tấn tro bay (Zabihi-Samani, M & cs., 2018). Tại Việt Nam, hiện có 25 nhà máy nhiệt điện đốt than đang hoạt động, phát thải ra tổng lượng tro, xỉ khoảng 13 triệu tấn/năm, trong đó tro bay chiếm từ 80% đến 85%. Lượng phát thải tập trung chủ yếu ở khu vực miền Bắc, chiếm 65%, miền Trung chiếm 23% và miền Nam chiếm 12% tổng lượng thải (Báo Điện tử Chính phủ, 2020) Thành phần hóa học của tro bay chủ yếu là hỗn hợp các ôxit vô cơ như SiO2, Al2O3 Fe2O3, TiO3, MgO, CaO, K2O, SO3, Na2O, P2O5, MnO và có thể chứa một lượng than chưa cháy (Bhatt, A & cs., 2019). Với lượng lớn tro bay được thải ra hàng năm đặc biệt loại phế thải này chứa các thành phần dinh dưỡng nếu được tận dụng hợp lý trong lĩnh vực nông nghiệp theo xu hướng của nền kinh tế trong tương lai sẽ là một giải pháp hữu ích, an toàn và hiệu quả

Trên cơ sở đó đề tài cấp học viện T2022-03-14: “Nghiên cứu sử dụng tro bay để sản xuất giá thể hữu cơ trồng hoa, cây cảnhnhóm nghiên cứu đã ứng dụng hiệu quả tỷ lệ tro bay 10-20% kết hợp với phụ phẩm nông nghiệp (lõi ngô, bã mía, rơm rạ) và 20% phân trùn quế tạo giá thể hữu cơ trồng hoa cây cảnh cho năng suất tốt.

Nghiên cứu bổ sung tro bay vào nguyên liệu ủ (lõi ngô 50%, bã mía 10%, rơm rạ 20%, phân trùn quế 20%) với các tỷ lệ 5%, 10%, 15%, 20% và ủ theo phương pháp bán hảo khí. Kết quả cho thấy giá thể hữu cơ từ phụ phẩm nông nghiệp được bổ sung tro bay có hàm lượng dinh dưỡng khá, hạn chế sự có mặt của E.coliSalmonella, pH đạt trung tính, hàm lượng kim loại năng không vượt quá QCVN 03-MT:2015/BTNMT đảm bảo cho sự sinh trưởng phát triển của hoa cây cảnh.

Thí nghiệm trồng hoa cúc đồng tiền trên giá thể hữu cơ có bổ sung tro bay cho hiệu quả rõ rệt đối với tốc độ sinh trưởng, số hoa thu hoạch ở công thức bổ sung tro bay 15% đạt 1,75 hoa cao hơn so với đối chứng không bổ sung tro bay 40%. Tỷ lệ tro bay 10-15% là khoảng thích hợp để bổ sung vào đống ủ giá thể hữu cơ cho tác động tốt đối với cây hoa cúc đồng tiền nói riêng và hoa cây cảnh nói chung giúp cho hoa cây cảnh sinh trưởng, năng suất tốt và giảm chi phi trong quá trình chăm sóc.

leftcenterrightdel
Mẫu tro bay của nhà máy nhiệt điện Phả Lại 
leftcenterrightdel
 Độ hoai mục của đống ủ trước (bên trái) và sau khi ủ (bên phải)
leftcenterrightdel
 Chiều cao hoa đồng tiền sau 4 tuần thí nghiệm
 

Nguyễn Tú Điệp, Nguyễn Thị Minh - Tài nguyên và Môi trường

Ban Khoa học và Công nghệ