Nguyễn Vũ Sơn, Bùi Trần Anh Đào, Nguyễn Thị Hương Giang, Nguyễn Hữu Nam
Khoa Thú y, Học viện Nông nghiệp Việt Nam
nguyenvuson89@gmail.com/nguyenvuson@vnua.edu.vn
Tính cấp thiết:
Nhiều năm qua, thỏ được nuôi phổ biến ở các tỉnh thành nước ta và được nhiều người lựa chọn để nuôi làm thú cảnh. Theo đó, các vấn đề liên quan tới sức khoẻ của thỏ cảnh cũng phát sinh và được quan tâm. Cũng như các thỏ nuôi sinh sản, thỏ cảnh cũng gặp các vấn đề về sức khoẻ như bệnh truyền nhiễm phổ biến như cầu trùng, xuất huyết truyền nhiễm, viêm da hay viêm phổi đặc biệt là các bệnh liên quan tới khối u. Theo Van Zeeland (2017), các rối loạn và bệnh khối u về đường sinh dục là thường gặp nhất trên thỏ cái nuôi làm cảnh. Tuy nhiên, tổn thương tử cung rất đa dạng khiến cho việc đánh giá qua lâm sàng hay tổn thương đại thể trên thỏ của các bác sỹ thú cảnh gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, hiện có ít các thông tin khoa học trên thỏ, nên rất cần có những nghiên cứu đặt nền tảng cho vấn đề này trên thỏ nuôi cảnh ở nước ta.
Mục đích:
Mô tả triệu chứng lâm sàng, tổn thương đại thể và vi thể tử cung thỏ cảnh trong chẩn đoán bệnh.
Làm cơ sở khoa học hỗ trợ bác sỹ thú cảnh có hướng xử lý và điều trị và chăm sóc được hiệu quả.
Kết quả chính:
Nghiên cứu được thực hiện trên tử cung của 6 thỏ cảnh thuộc nhiều giống khác nhau như thỏ sư tử (Lionhead), thỏ lùn Hà Lan (Netherland Dwarf) hay Mini rex và một số thỏ lai giữa các giống tại Hà Nội. Các dấu hiệu lâm sàng thường không đặc trưng, tập trung ở đường tiết niệu -sinh dục như tiết dịch lẫn máu, sưng to bất thường. Tổn thương được phát hiện trong quá trình triệt sản (4/6 con) và quá trình sờ nắn khám lâm sàng (2/6 con). Kết quả chẩn đoán bệnh lý vi thể xác định các biến đổi thường gặp là ung thư biểu mô nội mạc tử cung (3/6 con), tăng sinh nội mạc (2/6 con), u xơ và tăng sinh nội mạc tử cung (1/6 con). Do đó, thỏ nuôi làm cảnh nên được khám sức khoẻ định kỳ và triệt sản sớm nếu không có mục đích sinh sản để giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tử cung.
Kết luận:
Nghiên cứu đã cung cấp các thông tin quan trọng về lâm sàng, tổn thương đại thể, vi thể trong phân loại một số bệnh lý phổ biến (tăng sinh, ung thư nội mạc, u xơ) ở tử cung các thỏ nuôi làm cảnh ở khu vực Hà Nội, giúp hỗ trợ đào tạo, chẩn đoán bệnh trên thỏ cho sinh viên thú y và bác sỹ thú cảnh. Do các dấu hiệu lâm sàng không điển hình, các đánh giá vi thể là cần thiết, giúp chẩn đoán và phân loại đặc điểm mô bệnh lý, từ đó hỗ trợ các thông tin quan trọng hướng điều trị và chăm sóc cho các bác sỹ lâm sàng cũng như chủ vật nuôi.
Hình ảnh minh hoạ
|
|
Lòng tử cung (sau khi cố định trong formol) bị lấp kín bởi các khối u dạng nhú. |
|
|
Các tế bào ung thư phát triển lan tràn tạo thành các thuỳ, cấu trúc như các mắt sàng (H&E). |
Link bài báo: http://tapchi.vnua.edu.vn/wp-content/uploads/2020/07/tap-chi-so-7.1.8.pdf