PGS.TS. Sử Thanh Long, TS. Nguyễn Hoài Nam
Bộ môn Ngoại sản, khoa Thú y, Học viện Nông nghiệp Việt Nam
Song song với hơn 63 năm bề dày lịch sử nghiên cứu, phát triển và trưởng thành của Học viện Nông nghiệp Việt Nam, khoa Thú y cũng từng bước đi lên theo sự lớn mạnh của Học viện. Trong nhiều thập kỷ qua, khoa Thú y luôn luôn phát triển theo định hướng của Nhà nước về chủ trương đảm bảo an toàn, an ninh lương thực, thực phẩm và đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể.
Tuy nhiên, ngành Ngoại khoa Thú y chưa phát huy hết thế mạnh do chỉ tâp trung nghiên cứu chủ yếu bệnh động vật trong nông nghiệp nhằm phục vụ cho mục đích kinh tế. Ngoại khoa thú y một thời gian dài trước đây chủ yếu chỉ là thực hiện các can thiệp nhỏ và thiến, hoạn gia súc, do đó hầu hết các ca bệnh về xương, khớp ở động vật ít được quan tâm và thường là loại thải các gia súc bị bệnh này. Vì vậy, nhiều năm qua, ngành ngoại khoa thú y chỉ dừng lại ở một vị trí khiêm tốn.
Những năm gần đây, ngành nông nghiệp đang ngày càng có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Ngoài nhu cầu về thực phẩm nông nghiệp thì xu hướng chăm sóc thú cưng (chó, mèo và các động vật khác) phục vụ đời sống tinh thần của người dân đang ngày càng phát triển. Bộ môn Ngoại sản - Khoa Thú y đã và đang tập trung phát triển ngành Ngoại khoa theo hai hướng chính gồm Ngoại khoa cho đại gia súc thực hiện ngoài trang trại và Ngoại khoa cho thú cưng thực hiện tại các phòng khám thú y dành cho thú cưng.
Trong ngành công nghiệp thú cưng, vai trò của vật nuôi với chủ nuôi ngày càng quan trọng, những yêu cầu trong phẫu thuật ngoại khoa cũng tăng lên cả về số lượng và chất lượng. Cùng với các ca triệt sản và mổ đẻ thông thường, những phẫu thuật phức tạp về lồng ngực, ổ bụng, răng hàm mặt, hộp sọ, xương, khớp và dây chằng đã được thực hiện thường xuyên. Bên cạnh các thao tác kỹ thuật, vệ sinh, sát trùng thông thường trước đây thì kỹ thuật siêu âm, chụp x-quang, gây mê, gây tê, giảm đau và chăm sóc hậu phẫu đã được xây dựng. Vì vậy, Bác sỹ Ngoại khoa thú cưng sẽ là một ngành nghề được xã hội rất quan tâm, chú trọng.
    |
 |
| Phẫu thuật triệt sản thu tế bào trứng phục vụ nghiên cứu cấy phôi trên chó tại Bệnh viện Thú y, Học viện Nông nghiệp Việt Nam (06/03/2019) |
|
 |
| Phẫu thuật cột sống ở chó (30/12/2019) |
Cùng với đó, khoa học kỹ thuật và cơ sở vật chất phục vụ cho công tác phẫu thuật ngoại khoa thú cưng ngày càng được nâng cao, các bài giảng về phẫu thuật ngoại khoa cũng từng bước theo kịp ngoại khoa nhân y. Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã tập trung xây dựng hệ thống phòng mổ khử trùng, hệ thống đèn mổ, máy siêu âm và X-Quang, mổ nội soi phục vụ công tác đào tạo, giảng dạy và chữa bệnh cho thú cưng.
|
 |
| Phẫu thuật đóng đinh với ca bệnh gãy xương chân ở chó (2019) |
Trong các trang trại, ngoại khoa gia súc tập trung theo hướng áp dụng khoa học và kỹ thuật phục vụ chăn nuôi hiệu quả và năng suất. Công tác thiến hoạn hiện chủ yếu thực trên lợn đực trong chăn nuôi trang trại vỗ béo. Các phẫu thuật mổ lệch dạ múi khế ở bò sữa, mổ đẻ lấy thai và gọt móng được áp dụng trong chăn nuôi đại gia súc. Hiện nay, chăn nuôi bò sữa sản lượng càng cao, các rối loạn liên quan đến chuyển hóa năng lượng và hoạt động của dạ cỏ càng nhiều. Để nghiên cứu hệ vi sinh vật hay sự tiêu hóa trong dạ cỏ, biện pháp phẫu thuật ngoại khoa có thể giúp đặt ống thông dạ cỏ ra bên ngoài giúp cho quá trình lấy mẫu dạ cỏ hàng ngày trong nghiên cứu trở lên đơn giản.
|
 |
| Học viện nông nghiệp Việt Nam thực hiện phẫu thuật mổ bụng lấy thai với bê BBB sinh ra bằng cấy phôi (2016) |
Tính đến nay, nhiều Bác sỹ Thú y và các đơn vị đã đào tạo chuyển giao các kỹ thuật trong điều trị bệnh ở đại gia súc. Đặc biệt trong đó là phẫu thuật mổ lệch dạ múi khế và gọt móng trên đàn bò sữa Mộc Châu, Hưng Yên, Ba Vì, Hà Nam… Và ngày càng có nhiều bác sỹ có tay nghề cao trong phẫu thuật ngoại khoa Thú y do các giảng viên trong bộ môn Ngoại sản, Học viện Nông nghiệp Việt Nam trực tiếp giảng dạy và chuyển giao khoa học kỹ thuật.
Song song với phát triển khoa học và công nghệ, bộ môn Ngoại sản tập trung đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực Ngoại khoa Thú y, điển hình là các chương trình hợp tác nghiên cứu quốc tế và các chương trình chuyển giao khoa học và công nghệ. Đồng thời, khoa còn cử nhiều cán bộ tham gia đào tạo tại các trường đại học, bệnh viện thú y tại các nước phát triển như Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc và Vương quốc Anh nhằm nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học và đào tạo nguồn nhân lực Ngoại khoa Thú y trong nước chất lượng cao.
|
 |
| TS. Minami Shigeru, GS. Tetsuya Nakade Rakuno, Trường Đại học Gakuen chia sẻ về ứng dụng chẩn đoán hình ảnh trong chẩn đoán và điều trị gãy xương ở chó, mèo tại Bệnh viện Thú y, Học viện Nông nghiệp Việt Nam (22/01/2018) |
|
 |
| Khoa Thú y tham gia đào tạo ngắn hạn về phẫu thuật khối u hộp sọ của chó tại Nhật Bản (02/02/2017) |
Bên cạnh đó, bộ môn Ngoại sản đang tiến hành phối hợp với các bệnh viện nhân y trong việc nghiên cứu thực nghiệm trên vật nuôi nhằm tìm ra các giải pháp hiệu quả để phục vụ quá trình điều trị bệnh trên người, đồng thời đảm bảo an toàn và phúc lợi cho vật nuôi. Gần đây nhất, bộ môn Ngoại sản đã phối hợp với khoa Sản - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thực hiện đề tài “Nghiên cứu triển khai ghép tử cung thực nghiệm tiến tới ghép tử cung trên người”. Tiến hành cấy ghép tử cung thực nghiệm trên chó, nhằm nghiên cứu đánh giá hiệu quả phương pháp cấy ghép tử cung và ứng dụng điều trị trong các trường hợp bệnh lý liên quan đến tử cung trên người. Sự thành công của nghiên cứu này sẽ góp phần tạo một bước tiến lớn trong ngành ngoại khoa và sản khoa ở cả thú y và nhân y.
|
 |
| Khoa Thú y phối hợp cùng bác sỹ bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thực nghiệm cấy ghép tử cung trên chó (21/03/2020) |
Với đội ngũ cán bộ giảng viên được đào tạo về ngoại khoa thú y tại các nước phát triển như Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc và Vương quốc Anh. Bộ môn Ngoại sản - Học viện Nông nghiệp Việt Nam sẵn sàng đào tạo đội ngũ bác sỹ ngoại khoa thú y chất lượng cao phục vụ các phòng khám thú y cho thú cưng. Đồng thời, sẵn sàng đào tạo, chuyển giao cho các bác sỹ thú y tại các cơ sở thực địa, các giảng viên trẻ thuộc các trường đại học và các đơn vị nghiên cứu trên khắp cả nước.