Luận án đã tiến hành đánh giá 32 dòng tự phối ngô đời thấp S3- S4 bằng các thí nghiệm đồng ruộng, chậu vại, nhà lưới và phân tích chỉ thị phân tử SSR, cùng với đánh giá khả năng kết hợp chung sớm. Nghiên cứu đã lựa chọn ra 15 dòng ưu tú được tiếp tục phát triển dòng thuần bằng tự phối cưỡng bức và kích tạo đơn bội. Đánh giá 30 dòng tự phối đời cao S6- S8 về đặc điểm nông sinh học và phân tích đa dạng di truyền đã chọn được 6 dòng ưu tú. Kết quả lai luân giao 6 dòng. Chúng tôi chọn được 4 dòng (D5, D14, D22 và D28) có KNKH riêng cao và 8 THL ưu tú. Đánh giá 8 tổ hợp lai ưu tú tại Sơn La đã chọn được 2 THL (THL1, THL8) có năng suất cao, khả năng chống chịu tốt, thích ứng với điều kiện canh tác nhờ nước trời. Hai THL này có triển vọng cho sản xuất. Phát triển dòng thuần bằng kích tạo đơn bội. Khẳng định UH400 có khả năng thích nghi và kích tạo đơn bội với các dòng ngô ở điều kiện nhiệt đới. Nhận biết hạt đơn bội, cây đơn bội kép dựa trên kiểu hình N1-rj và chỉ thị phân tử là thống nhất với nhau, như vậy có thể sử dụng chỉ thị kiểu hình N1-rj để xác định hạt đơn bội, nhân đôi nhiễm sắc thể bằng colchicine có hiệu quả với tỷ lệ sống sót, sinh trưởng phát triển và cho thu hoạch là 6,41%. Kết quả tạo ra 10 dòng đơn bội kép.

4. Đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận của luận án

Xây dựng cơ sở khoa học trong công tác chọn tạo dòng tự phối chịu hạn để chọn tạo các giống ngô lai cho điều kiện canh tác nhờ nước trời ở miền Bắc, Việt Nam. Phát triển được 30 dòng tự phối, đã chọn được 4 dòng (D5, D14, D22 và D28) chịu hạn và có khả năng kết hợp cao về năng suất.

Tạo được 2 tổ hợp lai (THL1, THL8) ưu tú, năng suất cao chống chịu tốt, thích ứng với điều kiện canh tác nhờ nước trời có thể phát triển thành giống mới phục vụ sản xuất.

Phát triển dòng thuần bằng kích tạo đơn bội. Khẳng định UH400 có khả năng thích nghi và kích tạo đơn bội với các dòng ngô nhiệt đới. Sử dụng 5 mồi là bnlg1175, 1520, 1233, 1258 và bmc1714 nhận biết các dòng đơn bội kép đồng hợp và dòng còn dị hợp. Nhận biết hạt đơn bội, cây đơn bội kép dựa trên kiểu hình N1-rj và chỉ thị phân tử là thống nhất với nhau, như vậy có thể sử dụng chỉ thị kiểu hình N1-rj để xác định hạt đơn bội, nhân đôi nhiễm sắc thể bằng colchicine có hiệu quả với tỷ lệ sống sót, sinh trưởng phát triển và cho thu hoạch là 6,41%. Kết quả tạo ra 10 dòng thuần bằng kích tạo đơn bội.