TRANG THÔNG TIN LUẬN ÁN TIẾN SĨ CỦA NCS: NGUYỄN TIẾN DŨNG
1.Tên luận án: Nghiên cứu đặc điểm nông sinh học, kỹ thuật nhân giống và trồng trọt cây Bảy lá một hoa [Paris vietnamensis (Takht.) H. Li] tại Sa Pa, Lào Cai
2.Thông tin về nghiên cứu sinh:
Năm nhập học: 2015
Năm tốt nghiệp 2023
Chuyên ngành: Khoa học cây trồng
Mã số: 9 62 01 10
Chức danh khoa học, học vị của người hướng dẫn: PGS. TS. Ninh Thị Phíp - PGS. TS. Đoàn Thị Thanh Nhàn
Cơ sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
3.Giới thiệu về luận án:
Bảy lá một hoa (Paris sp.) là cây dược liệu quý hiếm, nguy cấp (phân hạng EN A1c,d – Sách đỏ Việt Nam), chứa nhiều hợp chất chống các bệnh ung thư, kháng nấm và vi khuẩn. Luận án sử dụng chỉ thị ADN ở vùng genes ITS+psbA-trnH góp phần hỗ trợ định loại hình thái của các loài thuộc chi Paris sp, đặc biệt là Paris vietnamensis; đánh giá được khả năng sinh trưởng, năng suất, chất lượng các mẫu giống; xây dựng được biện pháp kỹ thuật nhân giống từ hạt và thân rễ; kỹ thuật trồng cây Bảy lá một hoa cho năng suất, chất lượng tốt tại Sa Pa Lào Cai. Luận án là tài liệu tham khảo hữu ích phục vụ công tác giảng dạy và nghiên cứu ở các đơn vị chuyên ngành.
4.Đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận của luận án:
1) Xác định được đặc điểm hình thái, giải phẫu các bộ phận lá, thân khí sinh, thân rễ; đặc điểm bột thân rễ của 3 mẫu giống Paris 1, Paris 2 và Paris 3. Sử dụng chỉ thị ADN tại vùng genes ITS + psbA-trnH xác định 3 mẫu giống Bảy lá một hoa có quan hệ gần gũi với loài P. vietnamensis. Mẫu Paris 2 sinh trưởng, phát triển tốt; năng suất đạt 0,68 tấn/ha và hàm lượng saponin đạt 6,37% cao nhất trong ba mẫu giống sau 3 năm trồng, phù hợp với điều kiện khí hậu Sa Pa, Lào Cai.
2) Thời vụ gieo hạt thích hợp nhất cho cây Bảy lá một hoa từ 15/3 đến 15/4. Chọn hạt có khối lượng > 0,35 g/hạt. Hạt được chà sạch vỏ và bảo quản ở 50C. Xử lý hạt bằng GA3 nồng độ 600 ppm sau 48 giờ. Bổ sung phân bón qua lá cho cây sinh trưởng phát triển tốt, tỷ lệ cây xuất vườn > 70% sau gieo 18 tháng. Sử dụng thân rễ từ 2 - 3 mầm, xử lý bằng GA3 kết hợp IBA nồng độ 60 ppm. Giá thể giâm hom 100% mùn rừng có bổ sung chế phẩm Trichoderma, che sáng 70%, cho tỷ lệ mọc mầm, chồi; tỉ lệ cây xuất vườn >70%, cây con sinh trưởng phát triển tốt nhất.
3) Thời vụ trồng ảnh hưởng đến thời gian ngủ nghỉ, khả năng sinh trưởng, năng suất và chất lượng dược liệu Bảy lá một hoa. Thời vụ trồng thích hợp nhất vào đầu tháng 4 hàng năm. Mật độ trồng 41.000 cây/ha (30 x 40 cm) cho năng suất dược liệu cao nhất đạt 0,7 tấn/ha và hàm lượng saponin đạt 6,13%. Bón phân hữu cơ Sông Gianh 2 tấn/ha + 150 N + 300 P
2O
5 + 150 K
2O + 10 kg Trichoderma + 1 tấn vôi bột/ha/3 năm cho năng suất cao nhất 0,85 tấn/ha, hàm lượng saponin đạt 6,44%.