TRANG THÔNG TIN LUẬN ÁN TIẾN SĨ CỦA NCS: MAI QUYÊN
1.Tên luận án: Phân tích thực thi chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn tỉnh Hòa Bình
2.Thông tin về nghiên cứu sinh:
Năm nhập học: 2016
Năm tốt nghiệp 2020
Chuyên ngành: Kinh tế phát triển
Mã số: 9.31.01.05
Chức danh khoa học, học vị của người hướng dẫn: PGS. TS Nguyễn Phượng Lê
Cơ sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
3.Giới thiệu về luận án:
Nội dung nghiên cứu bao gồm cơ sở lý luận và thực tiễn về phân tích thực thi chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, trong đó luận án đã làm sáng tỏ các khái niệm liên quan đến phân tích thực thi chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng; Phân tích vai trò, đặc điểm, nội dung và các yếu tố ảnh hưởng đến phân tích thực thi chính sách; Phân tích thực thi chính sách theo 5 nội dung: thực trạng ban hành văn bản chính sách, quá trình lập kế hoạch, công tác phổ biến, tuyên truyền, phân công, phối hợp triển khai, kiểm tra giám sát thực thi. Bên cạnh đó nghiên cứu đánh giá những kết quả và tác động của thực thi đến ý thức bảo vệ rừng, kinh tế, xã hội, môi trường và ảnh hưởng của các yếu tố đến thực thi chính sách. Các phân tích, đánh giá được thực hiện từ nguồn thông tin thu thập từ các sở, ban ngành chức năng và các bên liên quan: cán bộ thực thi, bên cung cấp dịch vụ (các chủ rừng là tổ chức, Ủy ban nhân dân, cộng đồng, hộ và cá nhân), bên sử dụng dịch vụ (các nhà máy thủy điện và nhà máy nước). Nghiên cứu cũng làm rõ những kết quả đạt được, những công việc chưa đạt theo kế hoạch đặt ra, tìm ra nguyên nhân và những khó khăn, bất cập trong quá trình thực thi chính sách. Trên cơ sở đó đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện thực thi chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng tại Hòa Bình.
4.Đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận của luận án:
Chi trả DVMTR thực chất là thu phí của người sử dụng các dịch vụ môi trường do rừng tạo ra để trả cho người trồng, quản lý và bảo vệ rừng. Thực thi chính sách chi trả DVMTR là toàn bộ quá trình huy động, bố trí sắp xếp các nguồn lực để đưa chính sách vào đời sống thực tế theo một trình tự thủ tục chặt chẽ và thống nhất nhằm đạt được mục tiêu của chính sách. Phân tích thực thi chính sách chi trả DVMTR là tiến hành phân tích nội dung thực thi trong chuỗi tác động chính sách nhằm xem xét, đánh giá chính sách có được thực thi theo đúng yêu cầu không, những đầu vào nào cần thiết cho thực thi chính sách? Kết quả và tác động của thực thi chính sách là gì, có phù hợp với mục tiêu và kế hoạch ban đầu hay không? Những nhân tố ảnh hưởng đến thực thi chính sách là gì. Vì vậy, nghiên cứu đã luận giải và làm sáng tỏ: các khái niệm thực thi, quá trình và phân tích thực thi chính sách, chi trả dịch vụ môi trường và chi trả dịch vụ môi trường rừng, đặc điểm vai trò và nội dung của phân tích thực thi chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng. Phát hiện ra các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thực thi chính sách.
Nội dung phân tích thực thi chính sách được đánh giá theo các bước tuần tự từ ban hành văn bản chính sách đến lập kế hoạch, phổ biến, tuyên truyền, phân công, phối hợp, triển khai và kiểm tra giám sát việc thực thi chính sách với các cách tiếp cận theo: đối tượng chi trả và được chi trả dịch vụ môi trường rừng, chuỗi thực thi chính sách, mối quan hệ giữa các bên liên quan trong thực thi chính sách và theo các nhóm dân tộc. Phương pháp phân tích mạng lưới xã hội được áp dụng để xây dựng sơ đồ và lượng hóa sự tham gia của các tác nhân trong mạng lưới thực thi, tìm ra tác nhân có vai trò quan trọng nhất trong bộ máy thực thi. Mô hình hồi quy logistic đa thức được sử dụng nhằm lượng hóa các ảnh hưởng thuộc đặc điểm của hộ chủ rừng đến công tác thực thi chính sách làm cơ sở để đưa ra các giải pháp phù hợp.