TRANG THÔNG TIN LUẬN ÁN TIẾN SĨ CỦA NCS: NGÔ THỊ MAI VI
1.Tên luận án: Nghiên cứu bệnh đốm đen (Phaeoisariopsis personata) hại lạc tại Nghệ An
2.Thông tin về nghiên cứu sinh:
Năm nhập học: 2012
Năm tốt nghiệp 2017
Chuyên ngành: Bảo vệ thực vật
Mã số: 62 62 01 12
Chức danh khoa học, học vị của người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Văn Viên
Cơ sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
3.Giới thiệu về luận án:
Bệnh đốm đen do nấm Phaeoisariopsis personata (giai đoạn vô tính) hay Mycosphaerella berkeleyi (giai đoạn hữu tính) là một trong các bệnh hại lá nguy hiểm nhất đối với cây lạc trên toàn thế giới. Tại Nghệ An nói riêng và Việt Nam nói chung, bệnh đốm đen hại lạc xuất hiện và gây hại phổ biến trên đồng ruộng. Nghiên cứu được tiến hành với mục đích đánh giá được thiệt hại, mức độ đa dạng và biện pháp phòng trừ nấm P. personata gây bệnh đốm đen lạc tại Nghệ An. Nội dung chính được thực hiện bao gồm i) đánh giá mức độ phổ biến và tác hại của bệnh đốm đen hại lạc; ii) xác định danh tính của nấm dựa trên giải trình tự vùng ITS và đánh giá mức độ đa dạng di truyền của các mẫu nấm thu thập được; iii) nghiên cứu một số đặc điểm hình thái và sinh học của nấm P.personata gây bệnh đốm đen hại lạc; iv) nghiên cứu biện pháp phòng trừ bệnh đốm đen hại lạc do nấm P. personata gây ra.
4.Đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận của luận án:
Bổ sung số liệu về thiệt hại năng suất do nấm P. personata gây ra trên cây lạc ngoài dồng ruộng tại Nghệ An. Trên giống lạc L14, bệnh đốm đen có thể làm giảm năng suất tới 30,24% trong vụ xuân và tới 49,90% trong vụ thu.
Kết quả giải trình tự ITS của 11 mẫu nấm thu thập tại Nghệ An đã góp phần xác định danh tính của nấm gây bệnh đốm đen hại lạc là Phaeoisariopsis personata (giai đoạn vô tính) hay Mycosphaerella berkeleyi (giai đoạn hữu tính). Phân tích Rep - PCR cũng đã chứng tỏ quần thể nấm ở Nghệ An có mức độ đa dạng thấp và không có mối quan hệ giữa các nhóm phả hệ với đặc điểm hình thái, nguồn gốc của câc mẫu nấm thu thập.
Lần đầu tiên tại Việt Nam, các đặc điểm sinh học và dịch tễ đặc trưng của nấm P. personata được xác định một cách hệ thống. Trong đó, khám phá khoa học quan trọng nhất là chưa phát hiện thấy dạng sinh sản hữu tính của nấm trong điều kiện tự nhiên tại Nghệ An.
Kết quả nghiên cứu của luận án đã chứng tỏ hoạt chất carbendazime, dịch chiết thực vật từ cây cà độc được (Datura metel) và cây trầu không (Piper betel) có khả năng phòng chống hiệu quả nấm P. personata trong điều kiện phòng thí nghiệm cũng như ngoài đồng ruộng. Ở ngoài đồng ruộng, có hai thời điểm xử lý bệnh đốm đen hiệu quả nhất, bao gồm phun khi cây mọc 5 tuần, 6 tuần hoặc khi cây mọc 8 tuần và 9 tuần.